Vogelgriep: honden aan de lijn!
Onder vogels heerst op dit moment een heel gevaarlijke variant van de vogelgriep (H5N1). Meestal zijn vooral watervogels het slachtoffer, maar het virus dat nu rondwaart is inmiddels ook vastgesteld bij een bunzing en vossen. Ook honden en katten kunnen gevoelig zijn voor vogelgriep. Houd honden daarom uit voorzorg aan de lijn bij plekken waar dode (water)vogels kunnen liggen!
Wat is vogelgriep?
Vogelgriep is een virus dat voorkomt bij een aantal vogelsoorten. Er zijn vele soorten vogelgriep. Ze worden onderscheiden door bepaalde eiwitten aan de buitenkant van het virus: de H’s (16 verschillende) en de N-en (9 stuks). Ieder vogelgriep type wordt aangeduid door die combinaties van H en N met nummers zoals H5N8 of H5N2.
Herkenning
Alleen in het laboratorium kan vogelgriep worden opgespoord. In het veld is deze ziekte bij vogels niet herkenbaar. Zwakke of zieke vogels kunnen vogelgriep hebben, maar ook wat anders onder de leden. Om daar achter te komen is het belangrijk dode vogels op te sturen voor onderzoek. Vooral watervogels – eenden, zwanen, ganzen, steltlopers en meeuwen dragen van nature vaak (milde) vogelgriepvirussen met zich mee zonder daar zichtbaar ziek van te zijn. Ze zijn wel een aantal dagen minder actief.
Is vogelgriep gevaarlijk voor mens en dier?
Er zijn laagpathogene vormen (milde griep) en hoogpathogene vormen (ernstige of dodelijke ziekteverschijnselen). Het vogelgriep virus H5N8 is hoog pathogeen en voor pluimvee dodelijk. Het kan soms bij de mens voor ziekteverschijnselen zorgen bij intensief contact met zieke dieren. Ook kan vogelgriep soms worden overgedragen op zoogdieren zoals zeehonden. Onder sommige omstandigheden kunnen mild pathogene virussen (H5 en H7 typen) door mutatie overgaan in hoog pathogene vogelgriepvirussen. In ieder geval wordt aangeraden om bij vogels die dood worden gevonden hygiënemaatregelen te treffen als u ze opstuurt.
Waar komt vogelgriep vandaan?
Vogelgriep komt van nature en wereldwijd voor onder wilde vogels, vaak in de milde varianten. Ze worden er vaak niet echt ziek van maar kunnen het wel verspreiden over grote afstanden. De gevaarlijke vorm H5N8 komt geregeld tot uitbraak in gebieden met hoge concentraties aan gehouden vogels. Over exacte rol van wilde vogels in de verspreiding van vogelgriep is nog veel onbekend.
Trekroutes?
Analyse van het genetisch materiaal van de virussen laat zien dat H5N8 zeer waarschijnlijk wordt verspreid door vogels, bijvoorbeeld via broedgebieden in het poolgebied. Daar ontmoeten oostelijke en westelijk populaties elkaar en kan het virus meevliegen naar Europa. Bij het bemonsteren van verschillende soorten watervogels in het hoge noorden zijn tot nu toe slechts spaarzaam vogelgriepvirussen aangetroffen. In bloed(serum)monsters kun je ook zien of er eerder infectie geweest is.
Besmetting
Besmetting treedt vooral op via onderling contact, via de lucht, via mest en op pluimveebedrijven ook via mensen via kleding, schoeisel en besmette dieren. Vandaar ook een ophok- en afschermplicht bij uitbraken.
Wilde vogels en pluimvee
Wilde vogels kunnen veel beter tegen vogelgriep dan kippen. Maar voor pluimvee is het veel gevaarlijker en dodelijk. Milde griepjes kunnen muteren tot de hoogpathogene, voor hen zeer dodelijke griep (‘vogelpest’). Wilde vogels kunnen daarna die hoogpathogene versie krijgen van pluimvee (‘spill back’). Sommige wilde vogels worden ook van deze hoogpathogene vormen niet ziek, maar kunnen er ook aan sterven. Dat zien we momenteel bij de kuifeenden en futen in de Gouwzee. Zeer grootschalige sterfte van wilde vogels zoals in pluimveehouderijen is in Nederland nog niet waargenomen.
https://www.nvwa.nl/onderwerpen/vogelgriep-preventie-en-bestrijding
